VPN (Sanal Gizli Ağ) Nedir? VPN Nasıl Çalışır?

VPN, Virtual Private Network, internet gibi herkese açık ağlardaki bağlantıların VPN tünelleri aracılığıyla şifrelendiği sanal gizli bir ağdır. Sanal gizli ağ (VPN), ağ trafiğini şifreleyerek internet ortamında anonimlik sağlar.

Herkese açık ağlardaki verileri çeşitli protokoller kullanarak gizleyen VPN, ağ kullanıcılarının izlenmesini, üçüncü tarafların bu verileri kullanmasını ve siber saldırganların kullanıcı bilgilerini çalmasını büyük oranda zorlaştırır.

Ek olarak, internet servis sağlayıcıları (ISP) tarafından atanan IP adresleri, sanal gizli ağlar (VPN) aracılığıyla değiştirilerek ağ kullanıcısının konum vb. kişisel verilerinin gizlenmesi sağlanır. 

Sanal gizli ağların özellikleri şunlardır:

1. Sanaldır. VPN sanal bir ağ uzantısı oluşturarak cihazın o ağa fiziksel olarak bağlıymış gibi görünmesini sağlarken kullanıcı tarafından gizli bir ağ olarak görünmesini sağlar.
2. Gizlidir. VPN aracılığıyla paylaşılan verilerin ve trafiğin çeşitli VPN protokolleri aracılığıyla şifrelenmesi güven ve gizlilik sağlar.
3. Ağdır. “Fiziksel olarak mevcut olmasa bile, bir VPN etkili bir şekilde şirketin ağ altyapısının bir uzantısı olarak algılanmalı ve ele alınmalıdır. Bu, yönlendirme ve adresleme gibi düzenli topoloji araçlarıyla ağın geri kalanına, aygıtlarının ve uygulamalarının tamamına veya belirli bir alt kümesine sunulması gerektiği anlamına gelir.” [2]

Sanal gizli ağ (VPN), kullanıcı tarafından iletilen verileri tüneller aracılığıyla VPN sunucularına gönderir. VPN sunucuları almış olduğu bilgilere dayanarak kullanıcının, anonim olarak çevrim içi servislere ve web sayfalarına erişmesine olanak verir. 

VPN kullanıcı ve servis arasında bir köprü görevi görür ve erişimi olmayan tarafların ağı görmesini zorlaştırır. 

Sanal gizli ağın şifrelenmesinde protokoller kullanılır. Bazı şifreleme protokolleri şunlardır:

1. Layer 2 Tunneling Protocol (L2TP)
2. Point-to-Point Tunneling Protocol (PPTP)
3. Layer 2 Forwarding (L2F)
4. Layer-3 VPN Protocols
5. IP Security Architecture (IPSec)

VPN yani sanal gizli ağ, herkese açık ağdaki kullanıcıların gizlenmesini, anonim kalabilmesini sağlar. VPN, farklı konumlardaki VPN sunucularına bağlanabilir. Bağlantının şekline göre IP adresi farklı şekilde değişir. IP adresinin değiştirilmesiyle konum bilgileri de değişir ve erişilemeyen bazı çevrim içi servislere erişim sağlanır.

Sanal gizli ağların güvenli internet bağlantısı, gizlilik ve anonim kalabilme gibi artıları olsa da yavaş bağlantı, ağın karmaşıklaşabilmesi gibi eksilere de sahiptir. VPN’ler çeşitli avantaj ve dezavantajlara sahiptir. Peki bunlar nelerdir?

1. Büyük oranda gizlilik sağlar. VPN, L2TP, IPSec, PPTP gibi protokolleri türlü türlü şifreleme protokolleriyle kullanıcıların herkese açık ağlarda güvenle gezinebilmesini sağlar. Ağ trafiğinin güvenliğini güçlendirir. [4]
2. Siber suçlardan korur. Örneğin, havalimanı, kafe gibi alanlardaki Wifi ağından internete bağlanan bir kullanıcının kişisel bilgilerinin çalınması veya siber saldırıya uğraması pek muhtemeldir. Bu ve benzeri ağlara bağlanırken VPN kullanıldığında verilerin gizlenmesi sağlandığından siber saldırganlardan çoğunlukla korunulur.
3. Kolay dosya paylaşımı yapılabilir. Internet servis sağlayıcıları (ISS), diğer müşterilerin İnternet hızını artırmak için genellikle bant genişliğine ve veri kısıtlamaya başvurur. [4] Bu kısıtlamanın kaldırılmasında VPN yardımcı olabilmektedir.

1. Hız problemleri can sıkıcı olabilir. VPN kullandığınızda VPN sağlayan kuruluşlar çeşitli şartlara göre ağın yavaş çalışmasını sağlayabilir ki genellikle ücretsiz VPN’lerde ağ hızı yavaşlatılmaktadır. Ayrıca, seçilen VPN sunucusunun konumu da ağ hızını etkilemektedir.
2. Güvenlik problemleri yaşanabilir. VPN’ler çoğunlukla güvenli bir ağ sunmayı vaat etse de bütünüyle güvenlidir denilemez. Çünkü geçmişte bazı VPN şifreleme yöntemlerinin kırıldığı görülmüştür.

Bu yazımda sanal gizli ağların (VPN) ne olduğundan, VPN’lerin nasıl çalıştığından, VPN’in ne işe yaradığından ve VPN protokollerinin ne olduğundan bahsettim. Konuyla ilgili sorularınız olursa yorumlar kısmından belirtmeyi unutmayın. 

1. https://www.researchgate.net/publication/274929918_Technical_Overview_of_Virtual_Private_NetworksVPNs
2. https://www.academia.edu/1343134/Virtual_Private_Network_VPN_
3. https://www.top10vpn.com/images/2021/04/how-does-vpn-work-diagram.png
4. https://www.spiceworks.com/collaboration/remote-support/articles/what-is-a-virtual-private-network/
5. https://www.websiterating.com/vpn/how-many-people-use-a-vpn