Bilgisayar Kodlama Sistemi Nedir?
Bilgisayar kodlama sistemi, computer coding system, sembol, harf gibi çeşitli tiplerdeki verilerin, bilgisayarların anlayacağı şekilde tanımlandığı bir kodlama sistemidir. Kodlama sistemleri; harfler, sayılar, semboller, emojiler veya metinleri temsil edebilmektedir.
Klasik bilgisayarlar bilgiyi 0 ve 1 ile yani ikili sayı sistemini kullanarak tutabilmektedir. Bilgisayar kullanıcılarının aralarındaki iletişimin sağlamasında, farklı konuşma dillerindeki harflere ve sayılara, duygularını ifade etmelerini sağlayan emojilere ya da herhangi bir karaktere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu durum bilgisayar kodlama sistemlerine olan ihtiyacı doğurmuştur.
Binary Coded Decimal, ASCII ve Unicode; bilgisayar tarihinde verilerin temsil edilmesinde farklı sorunlara çözümler getirmiş kodlama sistemleridir. İlerleyen bölümlerde ASCII, Unicode, BCD kodlama sistemlerinin neler olduğunu örnekler vererek açıklayacağım.
Binary Coded Decimal (BCD) Nedir?
Binary Coded Decimal, BCD, onluk tabandaki sayıların ikili sayı sisteminde bitler olarak temsil edildiği kodlama sistemidir.
Rakamların BCD kodlama sistemindeki karşılıklarını aşağıdaki fotoğrafta görebilirsiniz.
8-4-2-1, 4-2-2-1 veya 5-4-2-1 türlerindeki BCD kodları, sayılardaki basamak hesabını etkiler. Örneğin 9 rakamı 8-4-2-1 kodlamasında 1001 ile temsil edilirken 4-2-2-1 kodlamasında 1111 şeklinde temsil edilir.
Başka bir örnek inceleyecek olursak 2789 sayısının BCD kodlama sisteminde 0010 0111 1000 1001 olarak temsil edildiğini görebiliriz.
ASCII Kodlama Sistemi Nedir?
ASCII, American Standard Code for Information Interchange, sayı, harf ve sembol gibi karakterlerin benzersiz bitlerle temsil edildiği karakter kodlama standartıdır. ASCII, sayıları spesifik karakterlerle eşleyen, 95 yazılabilir karakterin dahil olduğu 128 codepointe sahiptir. [1]
ASCII, sayı ve harflerin dahil olduğu 128 İngilizce karakteri 0’dan 127’ye kadar olan sayılarla eşler. Aşağıdaki ASCII tablosunda örneğini görebilirsiniz. [2]
Reklam
ASCII kodlama sistemi, ilk başlarda sadece İngilizce sayı ve harfleri temsil ediyordu. Sonrasında gereklilik üzerine ASCII karakterleri genişletildi. Böylelikle farklı semboller ve harfler de ASCII kodlama sisteminde yerini almış oldu. Extended ASCII Characters yani Genişletilmiş ASCII Karakterlerine tablodan ulaşabilirsiniz. [2]
Unicode Nedir?
Unicode, ya da The Unicode Standard, her harf, sembol, emoji vb. hanelerin (digit) benzersiz kodlarla temsil edildiği uluslararası kodlama standartıdır.
Unicode, farklı alfabelerin temsil edilmesinde kullanılır. ASCII ve BCD kodlama sistemlerinin eksikliklerini kapatmayı amaçlar. Örneğin, BCD sistemi yalnızca sayıları, ASCII ise kısıtlı sayıdaki harf ve sayıları temsil edebilir. Bu durum bilgisayarların uluslararası ortamda kullanılmasını zorlaştırır. Karşılaşılan bu soruna karşı Unicode, her hane (digit) için benzersiz bir değer atar. Böylelikle farklı alfabelere sahip olan Çince, Arapça; İngilizce’de bulunmayan karakterlere sahip olan Türkçe, Almanca gibi konuşma dilleri, çeşitli alfabeler, emojiler ve semboller de bilgisayarlarda kullanılmaya başlar.
Unicode, 2022 Eylül’de yayınlandığı son versiyonuyla toplamda 149,186 benzersiz karakteri kodlamaktadır. [3] Ayrıca Unicode, yaklaşık 1.1 milyon karakteri kodlayacak kapasiteye sahiptir. [4]
Aşağıdaki fotoğrafta Latince’nin noktalama işaretleri ve sembollerinden bazılarının karşılıklarını görmekteyiz. [5] Farklı alfabe veya dillerdeki karakterlerin Unicode karşılıklarına kısa bir araştırmayla ulaşabilirsiniz.
Bilgisayar ortamındaki iletişimi sağlayan kodlama sistemlerinin neler olduğunu, kodlama sisteminin ne olduğunu ve nerelerde kullanıldığını, ASCII, Unicode, BCD gibi kodlama sistemlerinin neler olduğunu bu yazımda sizlerle paylaştım. Sorularınız ve görüşleriniz olursa yorumlar kısmından belirtebilirsiniz. Kendinize iyi bakın.
İlk yorumu paylaşan siz olun.