Yazıda yer yer blockchain'e, Türkçe karşılığı olan blok zinciri şeklinde de hitap edilmektedir.
Blok Zinciri (Blockchain) Nedir?
Blok zinciri, özel imzalarla şifrelenmiş blokların kronolojik olarak sıralanmasıyla oluşan dağıtık-merkeziyetsiz veritabanı teknolojisidir denilebilir. Blok zincirinde (blockchain) her yeni blok, zincirin en sonundaki bloğa eklenir ve zincir uzamaya devam eder. Zincirdeki tüm bloklar veri taşır ve bu veriler kişisel imzalarla şifrelenir. Ayrıca blok zincirleri, sisteme kayıt olan tüm kullanıcılara dağıtılır. Böylelikle verilerin merkeziyetsizliği ve güvenliliği sağlanmış olur. Daha detaylı bilgiler için şu yazımı ziyaret edebilirsiniz:
Blockchain Teknolojisi Nedir? Blok Zinciri Yapısı Nasıldır?
Blokzinciri (Blockchain) teknolojisinin ne olduğunu, dağıtık, sıralı ve kayıt yapılarını, Blok zincirinin neden önemli olduğu ve gelecekteki yeri hakkında düşüncelerimi araştırmalarım eşliğinde sizlerle paylaşacağım. Hadi başlayalım.
- 24.04.2021
Blockchain Hangi Alanlarda Kullanılır?
Blockchain, politika, finans, hukuk, gıda gibi birçok alanda uygulanmaya başlamıştır. Henüz yeni bir teknoloji olduğu için bu alanlarda çok fazla projesi bulunmasa da hızla yeni projeler üretilmeye devam ediyor.
Gelin bu projelerin ne olduğuna ve blok zincirinin hangi alanlarda aktif olarak kullanıldığına göz atalım.
Gıda Alanında Blockchain
Gıda alanındaki aldatılmaların, hilelerin çok sık olduğu günümüzde yediğimiz yiyeceklerin neden yapıldığını, ne şartlar altında işlenerek üretildiğini, hangi gıdaları barındırdığını net olarak bilemiyoruz. Blokzincir teknolojisinin bu alanda karşımıza çıkaracağı uygulamalar gıdaların üretilme serüvenini gözler önünde sererek insan ve hayvan sağlığını güvence altına alacaktır.
Gıda serüveninden bahsettim. Örneğin, içtiğimiz meyve suları dolabımıza girene kadar meyve toplama, işlenme, paketlenme gibi birçok aşamadan geçer. Özetle bir paket meyve suyu içmemiz için meyvelerin toplanması, fabrikaya götürülmesi, fabrikada çeşitli işlemlerden(paketleme, ezilme, posa ayıklama vb.) geçmesi ardından araçlara yüklenmesi ve marketlere dağıtılması gerekir. Bu aşamalarda kontrollerdeki eksiklik, vurdumduymazlık, ihmalsizlik, ekipman eksikliği gibi problemler sağlığımızı riske atacaktır. Peki biz bunların tam yapıldığını nasıl bilebiliriz?
Bu zamana kadar çıkan birçok haber yukarıda bahsettiğim sorunları doğrulamıştır. Bu alanda Blokzincir'in sunacağı uygulamalar tüketeceğimiz gıdaların serüvenlerini **değişemez, şeffaf, kronolojik(**Blockchain'in ta kendisi) kayıtlarda tutarak karşımıza çıkarmaktadır.
Blokzincir teknolojisi ile birlikte gıda işleme belgelerinde sahtecilik yapılıp yapılmadığı, gıda işleme ve paketlenmesinin ne kadar zaman aldığı, gıdanın kaç gün boyunca nakliyat kamyonunda bulunduğu ve marketlerde kaçıncı gününü doldurduğu, meyvelerin hangi şehirde hangi mevsimde toplandığı, meyvelerin kaç gün boyunca hangi şartlar altında bekletildiğini, gıdalara ne tür bir paketleme yapıldığını şeffaf olarak görebileceğiz pek yakın zamanda. Güncel Blockchain gıda uygulamalarında telefona barkod okutularak izlenebilen gıdalar ileri zamanlarda çok daha farklı şekillerde izlenebilir olacaktır diye düşünüyorum.
Blokzincir ve Gıda Uygulamaları
Gıda Alanında Blockchain - IBM Trust
Ekonomi ve Blockchain
Alışveriş için para yerine takas yapan bizler bir zaman sonra değerli taşları para yerine kullanmaya başladık. Değerli taşların kullanım zorluğu, büyüklüğü gibi sorunlarının sonucu olarak altın, gümüş ve nakit paralara değer yükleyerek alışveriş yapmaya devam ettik. Sonrasında kredi kartları ile tanışan bizler günümüzde ise kripto(şifrelenmiş) paralar ile haşır neşir olmaktayız.
Kripto paraların arkasında yatan Blockchain teknolojisiyse tarafların gizliliklerini koruyarak hızlı bir şekilde alım satım yapılabilmesini sağlarken nakit parayla alım satım yapamayacağımız birimler(1 kuruş gibi) kripto paralar ile her miktarda ödeme yapabilme özgürlüğünü bizlere sundu.
Ekonomi alanında Blokzinciri uygulamaları
Reklam
Emlak ve Blockchain
Geleneksel gayrimenkul teknolojisi alıcı ve satıcıları birbirine bağlamakla ilgilenir. Blockchain teknolojisinin dönüştüreceği Real Estate (Gayrimenkul) teknolojisiyle alıcı ve satıcıların işlemlerini avukatlar, komisyoncular, banka gibi aracılar olmadan gerçekleştirebileceği anlaşılmıştır. ATLANTA projesi emlak ve blokzinciri uygulamasına örnektir.
Blokzincir teknolojisinin emlak alanında kullanılması kısmi mülkiyet, aracısız işlem, likiditenin artması, azalan maliyetler gibi artılar sunmaktadır.
Blokzincir ile birlikte aracıların olmadığı gayrimenkul yapısı
Yapay Zeka ve Blockchain
Yapay zeka, büyük veriye ihtiyaç duyar. Ancak verilerin doğruluğu, veri çokluğundan daha önemlidir. Bu durumda Blokzincirlerin sağlayacağı veriler Yapay Zeka uygulamaları için bulunmaz bir nimettir. Bunun yanı sıra Yapay Zeka'da Blokzincir'e yardımcı olabilir.
Blokzincir teknolojisinde kripto para madenciliği (cryptocurrency mining) yoğun işlem gücü ve süresi gerektirmektedir. Verilerin zincirde değiştirilemez olarak tutulması ise verimi düşürür. Tam bu noktada Yapay Zeka (AI), blok zincirde tutulan işlemleri (node) yorumlayarak depolamaya harcanan alanları optimize edebilir ve Blokzincir teknolojisinin tüketimini azaltarak daha da yaygınlaşmasına katkı sağlayabilir.
Yapay Zeka Ve Blockchain İlişkisi
Gelecek yüzyılın en önemli iki teknolojisi -yapay zeka (AI) ve blok zincir (blockchain)- birbirlerinden farklı teknolojiler olsa da beraber çalışabilmekte ve birbirlerinin eksiklerini kapatabilmekteler. Bu iki teknolojinin harmanladığı projeler sayılı olsa da önümüzdeki yıllarda farklı alanlarda ve endüstrilerde karşılaşacağız gibi görünüyor. Hadi gelin blok zincir (blockchain) ve yapay zeka (AI) teknolojilerine ve aralarındaki ilişkiye yakından bakalım.
- 18.04.2021
Nesnelerin İnterneti(IOT) ve Blockchain
Blokzincirin kayıt, sıra yapılarının veri güvenliğini ve şeffaflığını sağladığını biliyoruz. Ayrıca IOT teknolojisinin de gizliliğimizi riske atabilecek güvenlik açıklarına sahip olabileceğini de hatırlamamız gerek. Günümüz teknolojilerinden IOT ve Blockchain veri güvenliği, güvenlik açıkları, doğruluğu sağlama konularında birbirlerine destek olabilir.
Nesnelerin İnterneti(IOT) Nedir? Nasıl Çalışır? Avantaj-Dezavantajları Nelerdir?
Günümüzde milyarlarca IOT cihazı bulunmakta ve sayıları her geçen gün daha da artmaktadır. Sayısız kolaylık ve fayda sağlayan Nesnelerin İnterneti (IOT), hayatımıza erişilebilecek güvenlik açıkları da barındırabilmektedir. Ama yeni bir teknoloji olan Nesnelerin İnterneti, Blockchain, Yapay zeka gibi günümüzde etkin olan teknolojilerle interaktif olarak kullanıldığında bu sorunlara da yeni çözümler üretebilir. Peki nedir bu IOT? Neden IOT'a ihtiyaç duyarız? Avantajları ve dezavantajları nelerdir? Son olarak Nesnelerin İnterneti(IOT) nasıl çalışır?
- 25.07.2021
Sağlık ve Blockchain
Günümüzde sağlık alanı büyük oranda dijitalleşme yaşamıştır. Hastanelerin, sağlık ocakların gerek devlet gerekse özel kurumlar tarafından dijitalleşmesi hayatımızı kolaylaştırırken bazı sorunları da karşımıza çıkarabilmektedır.
- Kötü niyetli kişiler tarafından sağlık verilerinin(hasta bilgileri, hastalık durumları...) çalınması,
- Sahte ilaç üretimi ve satılması,
- Klinik deney verilerinde güvensizliğe sebep olabilecek hırsızlık, sahtecilik yapılması,
- Üreticiye geri gönderilen ilaçların orjinallik durumunun doğrulanamaması
Bu sorunlara Blockchain teknolojisinin ilaç olacağı düşünülmekte ve sağlık alanındaki Blokzincir uygulamalarına büyük miktarda yatırımlar yapılmaktadır.
Politika ve Blockchain
Şimdilik sadece seçimler konusunu inceleyeceğiz. Sonrasında daha detaylıca bu konulara girebiliriz.
Seçimlerde kullandığımız oyun doğru şekilde sayılıp sayılmadığını, art niyetli kişi ya da kişiler tarafından oyumuza müdahele olup olmadığını merak ederiz. Günümüzde oylama sırasında ve sonrasında hile ve hırsızlığın önüne geçmek için birçok önlem alınsada sonuçların net olduğundan emin olamayız. Gözden kaçan ya da kasıtlı olarak değiştirilen sonuçlar bir ülkenin, kurumun ya da sınıfın kaderini belirleyebilir.
Bu noktada Blokzincir teknolojsi yine güvence veren etkili çözümler üretebilmektedir. Örneğin, parmak izini sisteme işleyen bir yazılım aynı kullanıcının tekrardan oylama yapmasına izin vermeyecektir. Bununla birlikte oylamanın süresinin azalması da diğer artılarındandır.
Örnek Blokzincir temelli oylama uygulaması
Reklam
Blokzincir teknolojisi sağlık, politika, gayrimenkül, ekonomi dahil birçok alanda ürünler ortaya koymaya başlamıştır. Blokzincirin henüz el atmadığı birçok alanda da Blokzincir teknolojisini ne tür çözümler sunabileceğini zamanla göreceğiz.
Ve unutmadan Blokzincirin kullanım alanlarındaki birçok ana başlığı ayrı ayrı ele almayı planladığım için bu yazımda yüzeysel olarak bahsettim. Kendinize iyi bakın ve takipte kalın.
İlk yorumu paylaşan siz olun.