Blockchain Teknolojisi Nedir? Blok Zinciri Yapısı Nasıldır?

Blok zincir (Blockchain) tanım olarak; şifrelenmiş, eş zamanlı olarak işlem takibini sağlayan, dağıtık yapıdaki -merkeziyetsiz- veri tabanı sistemidir. Peki bu veri tabanlarının normal veri tabanları ile arasındaki farklar neler? Bizlere nasıl bir fayda sağlıyor ona bakalım.

Normal veri tabanları; dijital ortamda tutulan, genellikle tek bir işletme tarafından yönetilen ve sınırlı kullanıcının erişim ve işlem yetkisine sahip olduğu bilgi kümeleridir diyebiliriz. Verilerin miktarı arttıkça depolandığı bilgisayarların gücü ve sayısı da o ölçüde artmaktadır.

Peki blok zincir temelli veri tabanlarını normal veri tabanlarından ayıran noktalar nelerdir?

• Blok zincir teknolojisinde veriler sisteme dahil olan tüm kullanıcılarda bulunur. Bu durum ise dağıtık, merkeziyetsiz bir yapı sağlar. Böylelikle aracılar da ortadan kalkmış olur.
• Temel farklardan birisi de yapılandırma şeklidir. Blok zincirde veriler bloklarda tutulur. Blokların dolma kapasitesi aşıldığında önceki bloğa düğümlenir ve bir zincir oluşturulmuş olur.
• Blok zincir teknolojisi tasarım yapısı nedeniyle, normal veri tabanlarından farklı olarak, şeffaflık sağlar. İçerisindeki bilgiler herhangi bir kişi ya da kişiler tarafından değiştirilemez. Kullanıcılar arasındaki güvenin temel yapıtaşı budur.

Blok Zincir'de Yapılar

Blok Zincir'i oluşturan temel bazı yapılar vardır. Verilerin bloklar şeklinde tutulduğu KAYIT YAPISI, sisteme dahil olan herkese dağıtılan zincir kopyalarının oluşturduğu DAĞITIK YAPISI ve birbirinden önce gelen bloklarda bulunan imzalarla oluşturulan SIRA YAPISI diyebiliriz.

Yapılan her işlem birbiri ardına blok şeklinde bağlanır. Bunlara düğüm diyoruz. Her bir blok içerisinde çeşitli bilgileri taşır. Bu yapılanma ise doğası gereği verilerin kronolojik olarak da tutulmasını sağlar.

• İlk bloğa Genesis denir. Sonrasında her eklenen blok bir önceki bloğa bağlanarak devam eder.

Her blok benzersiz bir dijital imza ve önceki bloğun imzasını taşır. Peki neden? 4-5 bloklu bir blok zincir düşünelim. Aşağıdaki fotoğraftaki örnekte verilerin bulunduğu bloklar sıralı şekilde, burada herhangi bir sıkıntı yok. Ancak sisteme dahil olan kötü niyetli birisi aradan bir bloğu yok edebilir ve yerine farklı bir blok koyabilir. Burada çözüm olarak ilk blok hariç, Genesis, her blok bir önceki blokta bulunan kullanıcının benzersiz dijital imzasını bulundurur.

Ancak şu an bir başka sorun bizi karşılamakta. Elimizde bulunan sıralı zincirin herhangi bir kopyası yok. Yani zincir içerisindeki bloklar, içerisindeki imzalar taklit edilerek ve içeriği değiştirilerek yeniden oluşturulabilir. Bunu nasıl çözebiliriz?

Önceki yapıda zincirimizin güvenliğini daha da arttırdık ancak bazı sorunlar var. Bu zincirin tek bir yerde -kişide veya kurumda- tutulması. Bu sorunun çözümü ise gayet açık! Zincirin kopyalarını sisteme dahil olan her kullanıcıya dağıtmak.

Bu yapıları birleştirdiğimizde Blok Zincir (Blockchain) Teknolojisi ile karşılaşıyoruz. Çok yaygınlaşmaya başlamasa da bu teknolojiyi derinden takip eden, kullanmaya başlayan IBM, Unilever, Ford gibi bazı şirketler var. Bu konuyu daha detaylıca bir başka yazımda inceleyeceğim. Vakit ayırdığınız için teşekkür ederim. Soru ve önerileriniz için bana ulaşabilirsiniz. Takipte kalın!