Reklam

İnsan Beyni İlk Kez Kablosuz Olarak Bilgisayara Bağlandı

İnsan Beyni  İlk Kez Kablosuz Olarak Bilgisayara Bağlandı
Brown Üniversitesinden bir takım geçtiğimiz günlerde insan beyninin kablosuz olarak bilgisayara bağlanmasını sağlayan Brain-Computer Interfaces (BCIs) teknolojisinde devrim niteliğinde bir atılım olan Brian Gate teknolojisini tanıttı. Daha önceleri kablolu şekilde insan beynine bağlanılabilmişti. Bu alanda son yıllarda Facebook ve Elon Musk'ın girişimlerini biliyoruz.

Merhaba. Geçtiğimiz günlerde insan beyni ile ilgili karşılaştığım bir haber oldukça ilgimi çekmişti. "İnsan beyni ilk kez kablosuz olarak bilgisayara bağlandı." Oldukça ilgimi çekti ve bu konuyu araştırıp hakkında blog yazmaya karar verdim. Hadi başlayalım!

Brain-Computer Interfaces (BCIs) Nedir?

Beyin-bilgisayar arayüzü veya zihin-makine arayüzü veya beyin-makine arayüzü, beyin ile dış bir cihaz arasındaki doğrudan iletişim yoludur. (ayr. bkz.) 1970'li yıllarda hayvanlar üzerinde çalışmalar yapıldıktan sonra 1990 yılları itibari ile insanlarda da aktif olarak çalışamalara başlandı. Daha çok insanın bilişsel ve duyusal moto fonksiyonlarını onarmak ve yardımcı olmak için kullanılmakta diyebiliriz.

İNSAN BEYNİNİN İLK KABLOSUZ BAĞLANTISI

IEEE Transactions on Biomedical Engineering isimli çalışma, felçi iki insanın herhangi bir kablo bağlantısına ihtiyaç duymaksızın normal bir tablet bilgisayara ekranına tıklama, dokunma gibi aktiviteleri düşünme yoluyla, kablolu durumdaki hızı ve sinyallerin doğruluğu ile aynı ölçüde yapabileceğini gösterdi. Brown Üniversitesinde mühendislik yardımcı doçenti ve Brian Gate çalışmasının baş yazarı John Simeral, bu teknoloji ile BCI performansında, kablosuz sistemin yıllardır çok önemli olan kablolu sistemler kadar hızlı ve doğru olabileceğini gösterdiklerini belirtti.

"The signals are recorded and transmitted with appropriately similar fidelity, which means we can use the same decoding algorithms we used with wired equipment," John Simeral - çalışma baş yazarı

Bu yıla kadar insan beyni bilgisayara kablolar ile bağlanabiliyordu. Örnek olara Kasım 2020'de bir grup bilim insanı, insan beynini bir kan damarından tel geçirerek Windows 10 bilgisayara bağlayabilmişti. Bu son çalışmayla birlikte artık insan beyni herhangi bir kablo bağlantısına ihtiyaç duymadan senkron şekilde işlemleri sağlayabilir duruma geldi. Bu durumun birçok faydası olabilir. Bu konuya biraz sonra değineceğim.

KABLOSUZ BAĞLANTI SAĞLAYICI AYGIT

Beynin üzerine oturtulan bir alet, kablolu bağlantı ile aynı portu kullanarak beynin motor korteksindeki elektrot dizisine bağlanarak kablosuz bağlantıyı sağlar. İlk kez profesör Arto Nurmikko'nun laboratuvarında geliştirilmiş olan bu alet, minimum güç ile yüksek kaliteli sinyal iletmeyi hedeflemiş. Son çalışmasında; 36 saatin üzerinde bir pil ömrü ile 200 elektrottan saniyede 48 megabit sinir sinyalleri kaydetmiştir. (ayr. bkz.)

36 ve 63 yaşlarında olan, omurlik zedelenmesi nedeniyle felçi iki kişi, kendi evlerinde 24 saat boyunca kablo olmadan uykuda geçirdikleri zaman da dahil izlenebildi ve sinyalleri iletebildirler. BCI araştırmalarının ve çalışmalarının çoğunluğunun labaratuvarlarda yapıldığını düşündüğümüzde bu çok iyi bir ilerleme diyebiliriz.

“With this system, we’re able to look at brain activity, at home, over long periods in a way that was nearly impossible before. This will help us to design decoding algorithms that provide for the seamless, intuitive, reliable restoration of communication and mobility for people with paralysis.” - Leigh Hochberg, Brown'da mühendislik profesörü

Hochberg de kablosuz bağlantı sonucunda, insanların evlerinde de araştırmaya katkı sağlayabildiklerini ve böylelikle felçi hastalar için sorunsuz, güvenilir iletişim ve hareket restorasyonu sağlayabileceklerini belirtti.

Koronavirüs sonrasında çalışmaya hız kesmeden devam etmelerinin bir sebebi de buydu.

SONUÇLARI NELER? FAYDALARI NE OLABİLİR?

İnsan beyninin kablosuz şekilde bilgisayara bağlanması felçli hastalar için birçok fayda sağlayacak duruma getirilebilir. Örneğin, hareket edemeyecek durumda olan bir kişi zihinsel gücünü kullanarak, teknolojik birçok aygıtı hayatını kolaylaştıracak şekilde kullanabilir. Bunu çeşitli kodları ileterek hızlıca yapabilir. Belki bu teknoloji ile bacak veya kollarını hareket ettiremeyen felçli insalar, bu organlarını protez aletlere düşünceleriyle yön vererek kimseye ihtiyaçları olmadan yönetebilirler.

Ek olarak, bu alanda çeşitli girişimler yapan Facebook ve Elon Musk'ı biliyoruz. Musk'ın son projelerinden olan Neuralink'de de en son bu yıl içinde maymunlara video oyunları oynatmayı sağlayan bir çipi maymun beynine yerleştirmeyi başarılı şekilde tamamlamışlardı. Bu gelişme bu tarz girişimleri de derinden etkileyecektir.

Son olarak Brian Gate ile büyük bir aşama kaydeden BCI teknolojisi, ilerleyen yıllarda hayatlarımızı çok derinden etkileyecek gibi görünüyor. Bir anlığına klavye ve faresiz bilgisayar kullanabildiğinizi düşünün. Dahası zihninizle araba kullabildiğinizi ya da yemek hazırlayabildiğinizi... Hmm :)

Ömer Faruk Coşkun - ÖFC
Ömer Faruk Coşkun

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Bilgisayar Mühendisliği öğrencisiyim. Araştırmayı, öğrenmeyi ve aynı zamanda öğrendiklerimi paylaşmayı seviyorum.

Yorumlar

Belirli sürede gönderebileceğinizden fazla yorum gönderdiniz. Bir süre bekleyiniz.
Belirli sürede gönderebileceğinizden fazla yorum gönderdiniz. Bir süre bekleyiniz.
Belirli sürede gönderebileceğinizden fazla yorum gönderdiniz. Bir süre bekleyiniz.
Yorumunuz başarılı bir şekilde gönderilmiştir. Teşekkür ederiz.
Yorumunuz gönderilirken bir hata meydana geldi. Lütfen daha sonra tekrar deneyin. Sorun devam ederse lütfen bizimle iletişime geçin.
necip ak
16.04.2021

bu konu çok merakımı celp ediyordu . detaylı araştırman için teşekkür ederiz


Ömer Faruk Coşkun
2.05.2021

Merhaba. İlginiz için çok teşekkür ederim.

Reklam